13 ELYÜL DÜNYA SEPSİS GÜNÜ
13 Eylül 2022

sepsis.jpg


Sepsis, vücudun bir enfeksiyona karşı verdiği tepkinin neden olduğu, bazı vakalarda potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir duruma verilen isimdir.

Bağışıklık sistemi normalde vücutta görülen bir enfeksiyonla savaşmak için kan dolaşım sistemine çeşitli kimyasal maddeleri salar. Sepsis, vücudun bu kimyasal maddelere karşı tepkisi dengesiz olduğunda ve birden fazla organ sistemine zarar verebilecek değişiklikler tetiklendiğinde ortaya çıkar.

Devam eden sepsis daha ağırlaşarak septik şoka ilerlerse, bireyin tansiyonu, yani kan basıncı önemli ölçüde düşer. Bu da bireyin ölümüne yol açabilir.

Sepsis enfeksiyondan kaynaklandığı için hemen herkesin başına gelebilir. Ancak sepsis en yaygın olarak hamile kadınlarda, yaşlı yetişkinlerde, 1 yaşından küçük çocuklarda, bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde, diyabetböbrek veya akciğer hastalığı veya kanser gibi kronik rahatsızlıkları olan bireylerde  görülür ve bu bireylerde en ağır septik şoka ilerleme riskini taşır.

Sepsisin tedavisi antibiyotiklerle ve intravenöz yani damar içinden verilen sıvı desteği ile gerçekleştirilir ve erken tedavi bireyin hayatta kalma şansını artırır. 

Erken başlanan ve agresif sürdürülen tedavi, bireyin sepsisten kurtulma şansını artırır. Sepsisli bireylerin, bir hastane yoğun bakım ünitesinde yakın izleme altında tutularak tedavi edilmeleri gereklidir.

Sepsis veya septik şok etkisi altında olan bireylerin solunumlarını ve kalp fonksiyonlarını stabilize etmek için çeşitli hayat kurtarıcı önlemlere ihtiyaç duyulabilir.

Sepsis ve septik şok tedavisinde bir dizi ilaç kullanılır. Bu ilaçlar arasında öncelikle antibiyotikler bulunur. Sepsis durumunda antibiyotikler ile tedavi bir an önce başlamalıdır. Başlangıçta bireye çeşitli bakterilere karşı etkili olan geniş spektrumlu antibiyotikler verilir.

Bu antibiyotikler birçok vakada her zaman damar içinden verilir. Bu süreçte alınan kan örneklerinden elde edilen sonuçlara göre doktor enfeksiyona neden olan belirli bakterilerle savaşmayı hedefleyen farklı bir antibiyotik kullanımına başlayabilir. 

Sepsisi olan kişilere genellikle hemen, bazı vakalarda ise üç saat içinde intravenöz sıvı verilir. Damardan sıvı aldıktan sonra bile bireyin tansiyonu çok düşük seviyelerde seyrederse, bireye kan damarlarını daraltan ve kan basıncını artırmaya yardımcı olan bir vazopresör ilacı verilebilir.

Sepsis ve septik şok tedavisi sürecinde bireyin alabileceği diğer ilaçlar stabil kan şekeri seviyelerini korumaya yardımcı olacak insülin, bağışıklık sisteminin normal tepkilerini değiştiren ilaçlar ve ağrı kesiciler ya da yatıştırıcılar bulunur.

Birçok vakada sepsisli bireylere oksijen içeren destekleyici bakım sunulabilir. Bireyin durumuna bağlı olarak, nefes almasına yardımcı olacak bir makineye desteği sunulabilir. Bireyin böbrekleri etkilendiyse, bireye diyaliz yaptırılması gerekebilir.

Daha nadir vakalarda irin birikintilerini, yani apseleri, ve enfekte dokular veya kangren gibi enfeksiyon kaynaklarını ortadan kaldırmak için cerrahi müdahaleye başvurulması gerekli olabilir.